चीनमा कम जन्मदरको नयाँ रेकर्ड

हङकङ,माघ ४ । चीनको जनसंख्यामा लगातार दोस्रो वर्ष पनि गिरावट आएको छ । यससँगै चीनमा कम जन्मदरको रेकर्डसमेत कायम भएको छ । त्यहाँको राष्ट्रिय तथ्यांक विभागका सन् २०२३ मा २० लाख ८ हजार जनसंख्या घटेको छ । यो चीनको कुल जनसंख्याको ०.१५ प्रतिशत हो । सन् २०२३ मा चीनको जनसंख्या १ अर्ब ४० करोड ९ लाख थियो । 

सन् २०२३ मा जनसंख्यामा आएको कमी अघिल्लो वर्षको भन्दा धेरै हो । सन् २०२२ मा त्यहाँको जनसंख्या ८ लाख ५० हजार घटेको थियो । सन् १९६१ पछि पहिलो पटक गत वर्ष चीनको जनसंख्या घटेको थियो । 

सन् २०२२ डिसेम्बरमा कोभिड-१९ को प्रतिबन्ध हटाएपछि चीनले पछिल्लो वर्षको शुरुआतमा नाटकीयरूपमा देशभर कोभिड–१९ संक्रमण बढेको अनुभव गरेको थियो । त्यसअघिका तीन वर्षको कडा स्क्रिनिङ तथा क्वारेन्टिन उपायपछि कोभिड–१९ भाइरस संक्रमण नियन्त्रण राखिएको थियो । 

गत वर्ष चीनको कुल मृत्युदर ६.६ प्रतिशत बढेर १ करोड ११ लाख पुगेको छ । यो मृत्युदर सन् १९७४ यताको सर्वाधिक हो । गत वर्ष नयाँ जन्मदर ५.७ प्रतिशत घटेर ९० लाख २ हजार पुगेको छ । यससँगै जन्मदरमा कीर्तिमानी गिरावट आएको छ । सन् २०२२ मा प्रतिहजार ६.७७ जन्मदर रहेकोमा गत वर्ष त्यो संख्या ६.३९ कायम भएको छ । 

सन् १९८० देखि २०१५ सम्म लागू भएको एक सन्तान नीति र त्यस अवधिमा तीव्ररूपमा भएको शहरीकरणका कारण दशकौंदेखि मुलुकमा जन्मदरमा ह्रास आएको छ । 

जापान र दक्षिण कोरियामा आर्थिक उछाल आउनुअघि जस्तै, चीनको ठूलो जनसंख्या ग्रामीण क्षेत्रबाट सहरमा सरेको थियो, जहाँ बच्चा जन्माउनु महँगो छ ।

सन् २०२२ मा जापानको जन्मदर प्रतिहजार ६.३ थियो, जबकि दक्षिण कोरियामा को जन्मदर ४.९ थियो । ‘हामीले अन्य कम प्रजनन क्षमता भएका देशहरूलाई बारम्बार अवलोकन गरेका छौं, प्रजनन क्षमतामा गिरावटलाई उल्टाउन धेरै गाह्रो हुन्छ,’ मिशिगन विश्वविद्यालयका जनसांख्यिकी झोउ युनले भने ।

सन् २०२३ मा चीनमा बच्चा जन्माउने भोक झन् झन् बढ्यो, युवा बेरोजगारी कीर्तिमानी उचाइमा पुग्यो, कामदारहरूको ज्याला घट्यो । र, सम्पत्ति क्षेत्रको संकट तीव्र भयो, जहाँ दुई तिहाइभन्दा बढी घरपरिवारको सम्पत्ति भण्डार गरिएको थियो । ताजा तथ्याङ्क हेर्दा विश्वको दोस्रो नम्बरको अर्थतन्त्रको वृद्धि सम्भावना कम कामदार र उपभोक्ताका कारण घट्दै गएको छ, जबकि वृद्धाको हेरचाह र सेवानिवृत्ति लाभको बढ्दो लागतले स्थानीय सरकारहरूलाई ऋणको थप दबाब देखाएको छ । 

संयुक्त राष्ट्र संघको अनुमान अनुसार भारतले गत वर्ष विश्वको सबैभन्दा बढी जनसंख्या भएको राष्ट्रको रूपमा चीनलाई उछिनेको छ । 

संयुक्त राष्ट्रका विज्ञहरूले सन् २०५० सम्ममा चीनको जनसंख्या १० करोड ९० लाखले घट्ने देखेका छन्, जुन सन् २०१९ मा उनीहरूको अघिल्लो प्रक्षेपणको गिरावटभन्दा तीन गुणा बढी छ । रोयटर्स